Περί Πίστεως

Διό­τι σας δια­βε­βαιώ­νω, εάν έχε­τε πί­στιν σαν το μι­κρό σπό­ρο του σι­να­πιού, θα πεί­τε στο βου­νό τού­το· πή­γαι­νε από εδώ εκεί και θα πάει και τί­πο­τε δεν θα εί­ναι για σας αδύ­να­τον. Κατά Ματ­θαί­ον 17,20

Πίστη είναι η πραγματικότητα εκείνων που ελπίζουμε, η βεβαιότητα των πραγμάτων που δεν βλέπουμε. Προς Εβραίους 11,1

Επει­δή όμως εγνω­ρί­σα­μεν καλά ότι ο άν­θρω­πος δεν γί­νε­ται δί­καιος, δεν απο­κτά την δι­καί­ω­σιν ενώ­πιον του Θεού από τας τυ­πι­κάς δια­τά­ξεις του μω­σαϊ­κού Νό­μου, αλλά μό­νον δια της φω­τι­σμέ­νης ενερ­γεί­ας και ενερ­γού πί­στε­ως στον Ιη­σούν Χρι­στόν, και ημείς επι­στεύ­σα­μεν στον Χρι­στόν Ιη­σούν, δια να γί­νω­μεν δί­καιοι από την πί­στιν και με την πί­στιν στον Χρι­στόν και όχι από τα έργα του μω­σαϊ­κού Νό­μου. Διό­τι, όπως άλ­λω­στε έχει γρα­φή και εις την Πα­λαιάν Δια­θή­κην, “δεν θα δι­καιω­θή ποτέ κα­νείς από τα έργα του Νό­μου. Επι­στο­λή Προς Γα­λά­τας 2,16 Απόστολος Παύλος

Γιατί, όπως ακριβώς στην περίπτωση πλημμύρας όλα τα πετρώδη και χαμηλά γρήγορα σκεπάζονται, όσα όμως βρίσκονται υψηλότερα δεν τα φθάνει το νερό, έτσι και η πίστη όταν μεγαλώσει δεν μικραίνει πια. Γι’ αυτό δεν είπε ‘αυξάνει’, αλλ’, «υπεραυξάνει η πίστη σας, και περισσεύει η αγάπη του καθενός απ’ όλους σας προς τους άλλους». Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου.

Πίστις λοιπόν είναι η άνευ δισταγμού παραδοχή των ακουσθέντων με πλήρη πεποίθησιν περί της αληθείας των κηρυχθέντων με την χάριν του Θεού. Μέγας Βασίλειος Λόγος περί πίστεως

Πιστεύομε στό Θεό, καί πιστεύομε τόν Θεό· ἄλλο τό ἕνα καί ἄλλο τό ἄλλο. Πραγματικά πιστεύω τόν Θεό σημαίνει ὅτι θεωρῶ βέβαιες κι᾽ ἀληθινές τίς ἐπαγγελίες πού μᾶς ἔδωσε: Πιστεύω στόν Θεό σημαίνει ὅτι ἔχω ὀρθόδοξο φρόνημα. Πρέπει δέ νά τά ἔχωμε καί τά δύο. ‘Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

Ακούσατε, αδελφοί μου, τι κατορθώνει η πίστη στο Θεό, όταν βεβαιώνεται με τα έργα; Καταλάβατε πώς μήτε η νεότητα είναι απορριπτέα, μήτε το γήρας ωφέλιμο, αν λείπει η σύνεση και ο συνετός; Μάθατε ότι μήτε η παραμονή στην πόλη μας εμποδίζει να εργαστούμε τις εντολές του Θεού, αν έχουμε προθυμία και εγρήγορση, μήτε η ησυχία και η αναχώρηση από τον κόσμο μας ωφελούν αν βρισκόμαστε σε ραθυμία και αμέλεια; Όλοι μας ακούμε για τον Δαβίδ και θαυμάζομε και λέμε ότι ένας Δαβίδ έγινε κι όχι άλλος· και να πού σε τούτο το νέο συνέβη κάτι περισσότερο από το Δαβίδ. Γιατί ο Δαβίδ έλαβε τη μαρτυρία από τον ίδιο το Θεό, χρίστηκε προφήτης και βασιλιάς, έγινε μέτοχος του Αγίου Πνεύματος κι είχε λάβει πολλές αποδείξεις περί Θεού. Όταν λοιπόν αμάρτησε κι έχασε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και το αξίωμα της προφητείας και αποξενώθηκε από τη συναναστροφή του Θεού, τι το παράδοξο πού τα ζήτησε πάλι, όταν έφερε στο νου του τη χάρη από την οποία ξέπεσε; Ο νέος όμως αυτός τίποτε τέτοιο δεν είχε σκεφτεί ποτέ, αλλά ήταν προσηλωμένος μόνο στα κοσμικά πράγματα κι έβλεπε μόνο τα πρόσκαιρα και η διάνοιά του δεν είχε φανταστεί τίποτε ανώτερο από τα γήινα· και -τι θαυμαστά τα κρίματά Σου,Κύριε!- μόνο άκουσε γι΄ αυτά κι ευθύς πίστεψε. Και τόσο πολύ πίστεψε, ώστε να παρουσιάσει και έργα πού αρμόζουν στην πίστη, με τα όποια η διάνοιά του πήρε φτερά και έφτασε στους ουρανούς κι έκανε τη Μητέρα του Χριστού να τον ευσπλαχνιστεί και με την πρεσβεία της εξιλέωσε το Θεό και κατέβασε ως αυτόν τη χάρη του Πνεύματος· και αυτή τον δυνάμωσε να φτάσει ως τον ουρανό και τον αξίωσε να δει φως, το οποίο όλοι το επιθυμούν μα πολύ λίγοι το πετυχαίνουν. Ε’ Τόμος Φιλοκαλίας

Η πίστις είναι μία δύναμις, η οποία μέρος μεν κατοικεί εις τον νουν, όπου φωτίζεται από ουράνιον φως και κρατεί δια αληθέστατα, εκείνα όπου μάς απεκάλυψεν ο Θεός· μέρος δε κατοικεί εις την θέλησιν, όπου παρακινείται και αυτή από τον Θεόν να συγκατατίθεται εις εκείνα, όπου ο νους φωτισθή και να θέλγεται εις αυτά. Άγιος Νικόδημος

Όλων των λαών η ψυχή αι­σθα­νό­ταν πως υπάρ­χει ο Θεός, αν και δεν ήξε­ραν να λα­τρεύ­ουν τον αλη­θι­νό Θεό. Το Άγιο Πνεύ­μα όμως δί­δα­ξε πρώ­τα τους προ­φή­τες, έπει­τα τους απο­στό­λους, ύστε­ρα τους αγί­ους πα­τέ­ρες και επι­σκό­πους μας, κι έτσι έφτα­σε ως εμάς η αλη­θι­νή πί­στη. Εμείς γνω­ρί­σα­με τον Κύ­ριο με το Άγιο Πνεύ­μα. Και όταν Τον γνω­ρί­σα­με, τότε στε­ρε­ώ­θη­κε σ’ Αυ­τόν η ψυχή μας. Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης

«Πορευθέντες εις τον κόσμο άπαντα κηρύξατε το Ευαγγέλιον πάση τη κτίση. Ο πιστέψας και βαπτισθείς, σωθήσεται». Η πίστη είναι η αρετή που φέρνει στη ζωή μας το θαύμα και πραγματοποιεί το αδύνατον. Όπως είπε ο Κύριος σε εκείνο τον πατέρα του σεληνιαζομένου νέου: «Ει δύνασαι πιστεύσαι πάντα δυνατά τω πιστεύοντι». Με την πίστη οι άγιοι έφραξαν στόματα λεόντων, έσβησαν δύναμη πυρός, «παρεμβολάς έκλιναν αλλοτρίων», ανέστησαν νεκρούς, έδωσαν υγεία σε χωλούς και δαιμονισμένους. Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως

Δεν υπάρ­χει καμιά άλλη επι­στή­μη για τον άν­θρω­πο, εκτός από την επι­στή­μη της πί­στε­ως. Ποιός έχει νε­κρή πί­στη και ποιος ζων­τα­νή; Εκεί­νος που ελ­πί­ζει σε νε­κρά πράγ­μα­τα έχει νε­κρή πί­στη. Εκεί­νος που ελ­πί­ζει στο ζων­τα­νό Θεό έχει ζων­τα­νή πί­στη. Εκεί­νος που ελ­πί­ζει στον εαυ­τόν του και στους άλ­λους αν­θρώ­πους έχει νε­κρή ελ­πί­δα, ενώ εκεί­νος που ελ­πί­ζει στο Ζων­τα­νό Θεό έχει ζων­τα­νή ελ­πί­δα. Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Η πί­στη οδη­γεί τον άν­θρω­πο στο φόβο. Ποιό φόβο; Να φο­βά­ται την αμαρ­τία. Να φο­βά­ται να μην λυ­πή­σει τον Θεό. Ο φο­βού­με­νος τα­πει­νώ­νε­ται. Και εκεί­νος που εί­ναι τα­πει­νός έχει μέσα του το Άγιο Πνεύ­μα. Όσιος Φιλόθεος Ζερβάκος

Σε τί λοι­πόν συ­νί­στα­ται η ρίζα της απι­στί­ας: Πριν απ’ όλα οφεί­λου­με να πού­με ότι το θέμα αυτό εί­ναι πρω­τί­στως έργο των γο­νέ­ων, των πα­τέ­ρων και των μη­τέ­ρων. Αν οι γο­νείς φέ­ρον­ται προς την πρά­ξη της γεν­νή­σε­ως του νέου αν­θρώ­που με σο­βα­ρό­τη­τα, με τη συ­νεί­δη­ση ότι το γεν­νώ­με­νο βρέ­φος μπο­ρεί να εί­ναι αλη­θι­νά «υιός αν­θρώ­που» κατ’ ει­κό­να του Υιού του Αν­θρώ­που, δη­λα­δή του Χρι­στού, τότε προ­ε­τοι­μά­ζον­ται για την πρά­ξη αυτή όχι όπως συ­νή­θως γί­νε­ται αυτό. Αν οι πα­τέ­ρες και οι μη­τέ­ρες θα γεν­νούν παι­διά συ­ναι­σθα­νό­με­νοι την άκρα σπου­δαιό­τη­τα του έρ­γου αυ­τού, τότε τα παι­διά τους θα γε­μί­ζουν από Πνεύ­μα Άγιο, ήδη από την κοι­λιά της μη­τέ­ρας· και η πί­στη στον Θεό, τον Δη­μιουρ­γό των απάν­των, ως προς τον Πα­τέ­ρα τους, θα γί­νει γι’ αυτά φυ­σι­κή, και κα­μία επι­στή­μη δεν θα μπο­ρέ­σει να κλο­νί­σει την πί­στη αυτή, για­τί «το γεν­νώ­με­νον εκ Πνεύ­μα­τος πνεύ­μα έστιν». Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ

Εσύ θα δέσης την ψυχή σου στον βράχο της πίστεως. Όσα κύματα κι αν έρχωνται, θα σπάνε εκεί πάνω στον βράχο της πίστεως και θα κατανικώνται όλα τα εμπόδια. Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης

Όλο το μυστικό είναι η πίστη· αδιάκριτη, απαλή, απλή και αφελής. «Εν απλότητι και αφελότητι καρδίας». Δεν είναι θέμα επιβολής. Να έχομε πίστη ότι ο Θεός μας υπεραγαπά κι ότι θέλομε να γίνομε δικοί Του. Γι’ αυτό επιτρέπει τις ασθένειες, μέχρι να παραδοθούμε μ’ εμπιστοσύνη σ’ Αυτόν. Άγιος Πορφύριος

Με την προσευχή δυναμώνει η πίστη. ΄Ένας άνθρωπος που δεν καλλιέργησε την πίστη του από μικρός, αλλά έχει διάθεση, μπορεί να την καλλιεργήσει με την προσευχή, ζητώντας από τον Χριστό να του προσθέσει πίστη. Να παρακαλούμε τον Χριστό να μας προσθέσει πίστη και να μας την αυξήσει. Στον Χριστό τι είπαν οι Απόστολοι; «Πρόσθες ημίν πίστιν» δεν είπαν; Όταν λες «πρόσθες», σημαίνει ότι εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου στο Θεό. Γιατί, αν δεν εμπιστεύεται κανείς τον εαυτό του στο Θεό, τί να του προσθέσει ο Θεός; Ζητάμε από το Θεό να μας προσθέσει πίστη, όχι για να κάνουμε θαύματα, αλλά για να Τον αγαπήσουμε περισσότερο. Άγιος Παΐσιος

Πί­στη εί­ναι η συ­νάν­τη­ση της αγα­θής προ­αι­ρέ­σε­ως του αν­θρώ­που και της Θεί­ας Χά­ρι­τος. Όταν συ­ναν­τη­θούν αυτά τα 2 γεν­νούν το θαύ­μα της πί­στε­ως. Εκεί­νος που λέει: ”Θέ­λω να δω για να πι­στέ­ψω”, τότε δεν μπο­ρού­με να μι­λά­με για πί­στη. Πι­στεύω ση­μαί­νει να μην δω κάτι και να το απο­δε­χτώ. Π. Αθανάσιος Μυτιληναίος